Bullshitbaan of impact maken: millennials en generatie Z zoeken steeds vaker naar een baan met purpose
Onzinbanen. Volgens hoogleraar antropologie David Graeber zijn dit ‘vormen van werk in loondienst die zo zinloos, onnodig of schadelijk zijn, dat zelfs de werknemer het bestaan ervan niet kan rechtvaardigen, ook al voelt hij zich verplicht net te doen alsof dat niet zo is.’ Het zijn banen waarmee je niets toevoegt aan de wereld. Denk aan banen waarin rapporten worden geschreven die niemand leest. Of mensen gemanaged worden die geen managers nodig hebben. Dit type banen is daarom steeds minder populair, met name bij jongere generaties. Zij gaan daarentegen vaker op zoek naar banen waarin ze iets aan de wereld bijdragen; banen met purpose, weet ook Britt van Ballekom, Directeur Trainees bij Randstad Professional | Yacht. In dit artikel duiken we dieper in de trends achter deze purpose banen.
Ambitie versus idealisme: 4 type banen
Volgens Rutger Bregman, schrijver bij de Correspondent, zijn er 4 type banen langs de assen van ambitie en idealisme. De bullshitbanen vallen in het kwadrant van banen die niet zo ambitieus en niet zo idealistisch zijn. Dan zijn er nog de wel ambitieuze, maar niet zo idealistische banen. Professionals met deze banen houden vaak van fancy titels en mooie bonussen, maar hebben minder feeling met de aard van het werk of het type werkgever. Als derde zijn er de minder ambitieuze idealisten: Die vinden we veel onder generatie Z, geboren tussen 1995 en 2010. Zij zijn de meest progressieve generatie ooit, maar soms ontbreekt het hen aan de wil om hard te werken. Zij zijn vooral van het dingen weglaten of niet doen, zoals geen vlees eten en niet vliegen. Als laatste heb je de professionals met morele ambitie; zij zijn idealistisch en gedreven om echt impact te maken in hun werk. Zij wijden hun carrière aan de grote uitdagingen van onze tijd, of die nu gaan over klimaatverandering of kindersterfte, belastingontwijking of de volgende pandemie. Zij hebben het verlangen om aan de goede kant van de geschiedenis te staan en het verschil te maken.
Kijk de docuserie van Business Insider en Yacht: Groeien door jezelf te blijven
In de tweede aflevering volgen we Wineke Ploos van Amstel – Haagsma - Chief Sustainability Officer bij PWC – die door haar passie voor natuur en het bedrijfsleven te combineren, positieve impact maakt. Zij geeft aan dat de ingrediënten voor een vliegende carrière zijn; jezelf goed kennen en op je intrinsieke waarden kunnen vertrouwen.“Te vaak zie ik jonge mensen die zich in het keurslijf van een grote organisatie proberen te wurmen. Dat gaat je echt niet helpen om hogerop te komen.”
Trend 1: Er is méér dan een hoog salaris
Of ze nu heel hard willen werken of niet, een algemene trend onder jongeren is dat zij in ieder geval verder kijken dan cijfers of veel geld verdienen. En dus idealistischer zijn dan voorgaande generaties. Generatie Z is opgegroeid in een wereld met veel maatschappelijke onrust door de economische crisis, klimaatverandering en politieke conflicten. Daardoor heeft ze een groot verantwoordelijkheidsgevoel en omgevingsbewustzijn ontwikkeld. Ze willen zien dat het werk dat ze doen bijdraagt aan een betere wereld, op wat voor manier dan ook. Ze willen niet alleen mooie verhalen over purpose horen, maar dit vooral ook terugzien op de werkvloer. Naast het bieden van goede salarissen, werken bedrijven daarom steeds vaker aan hun Brand Purpose; hiermee laten zij zien waarom ze doen wat ze doen en proberen zo aansluiting te vinden en te houden met vooral jongere generaties.
Trend 2: Work-life balance is belangrijker
In Nederland wil nog steeds 40% van de cum laude afgestudeerden bij grote (advies)kantoren - type Zuidas - werken. Toch is het tegenwoordig in sectoren als de advocatuur en accountancy minder vanzelfsprekend om het partnerschap te ambiëren. Uit recente cijfers van het CBS blijkt ook dat de deeltijdbaan weer meer in trek is. Wat zegt dat eigenlijk? Jongere generaties willen nog steeds bij grote organisaties werken, maar niet meer hun volledige leven aan hun carrière wijden. Volgens recent onderzoek van de Financial Times komt dat doordat ze het idee hebben dat ze weinig waarde aan de wereld toevoegen als ze hun carrière te veel najagen. Dat work-life balance steeds belangrijker is, herkent ook Britt van Ballekom - Directeur Trainees bij Randstad Professional | Yacht: “Generatie Z wil de zaken voor zichzelf goed op orde hebben. Zo zijn hybride of remote werken en flexibiliteit ook heel belangrijk voor deze generatie.” Ze willen de tijd op hun eigen manier indelen, zodat ze ook ruimte overhouden om andere dingen naast hun werk te doen.
Trend 3: Persoonlijke groei is onmisbaar
Een gevoel van persoonlijke groei is ook heel belangrijk; jongeren willen het gevoel hebben dat ze stappen zetten in hun carrière. Dat heeft alles te maken met hyperconnectiviteit – ze zien bij anderen hoe snel hun ontwikkeling tot professional gaat en willen dat zelf ook. Naast opleidingen binnen hun vakgebied, is er veel vraag naar trainingen op het gebied van soft skills. Britt: “Bij ons is vooral de training conflictmanagement erg populair. Dat heeft ermee te maken dat Generatie Z directe confrontatie nogal eens lastig vindt. Ze zijn opgegroeid achter schermen en daarom niet gewend conflicten op een directe manier op te lossen.” Dat willen ze wel graag leren, want ze willen graag directe feedback ontvangen zoals ze dat ook kennen van social media (likes en comments).
Banen met purpose
Purpose banen lijken dus hét antwoord op de wensen van jongere generaties. Maar hoe zien die banen met purpose eruit? Het zijn banen die gaan over betekenisvol werk dat bijdraagt aan een diepere behoefte en hoger doel. Waarmee je iets voor de wereld kunt betekenen. Ze vergroten ook het werkgeluk en de bevlogenheid onder medewerkers. Deze banen gaan vaak over thema’s als maatschappelijke betrokkenheid, duurzaamheid, het milieu, gelijkheid, diversiteit of inclusie. Onderzoek van Great Place To Work uit 2022 laat zien dat millennials en vrouwen 3x meer geneigd zijn om een baan te behouden die zij zien als ‘meer dan zomaar een baan’. En vooral generatie Z is geneigd om ontslag te nemen van banen die geen purpose hebben.
Waar zijn generatie Z en millennials naar op zoek?
Soms gaat het niet zozeer over banen, maar meer over bedrijven specifiek. Organisaties met een intrinsiek en breed gedragen purpose - zoals Patagonia, De Vegetarische Slager of Tony’s Chocolonely - zijn heel populair onder jongeren. Ze geloven erin. Maar ook meer gevestigde bedrijven als TNO of ASML die op grote schaal bezig zijn met het verbeteren van de gezondheidszorg spreken de jongere doelgroep aan. Jongeren zijn dus zeker bereid om in verschillende omgevingen te leren, ook bij bedrijven met een minder sterk verhaal, en zien dit als goede plekken om werkervaring op te doen. Wat je veel ziet is dat jongeren bij meer gevestigde bedrijven een vak leren en vervolgens een organisatie kiezen die echt bij hen past. Het enige bedrijf waar generatie Z écht weerstand tegen heeft, is volgens Britt een sigarettenfabrikant. En ook millennials zijn al wel kritisch op werken bij fossiele bedrijven en kiezen liever voor bedrijven die het goede doen.
Duurzaam groeien door impact te maken
Duurzaam groeien in je carrière doe je dus vooral door een baan met purpose. Maar moet je dan meteen van baan veranderen als je het gevoel hebt dat je weinig bijdraagt, oftewel: een onzinbaan hebt? Niet direct. Young professionals kunnen binnen organisaties het verschil maken door vaker hun stem te laten horen en zich te durven uitspreken. Zij zijn de aangewezen personen om inspiratie van buiten naar binnen te brengen. Ze voegen daarmee waarde toe, júíst omdat ze nog niet geïnfecteerd zijn met het keurslijf van een organisatie. Het blijft uiteraard wel een wisselwerking. Als ze keer op keer klein gehouden worden, heeft het geen zin. En bij bedrijven à la Shell kunnen ze zich afvragen of ze daar echt het verschil gaan maken. Maar als ze het idee hebben dat ze invloed kunnen uitoefenen en het verschil kunnen maken, moeten ze er vooral voor gaan. Door bondgenoten te creëren en goede voorbeelden te delen, wordt hun invloed nog groter. Zo voegen ze purpose toe aan een bestaande baan en worden onzinbanen - ook zonder meteen bij Greenpeace te solliciteren - banen met purpose.
Trend 1: Er is méér dan een hoog salaris
Of ze nu heel hard willen werken of niet, een algemene trend onder jongeren is dat zij in ieder geval verder kijken dan cijfers of veel geld verdienen. En dus idealistischer zijn dan voorgaande generaties. Generatie Z is opgegroeid in een wereld met veel maatschappelijke onrust door de economische crisis, klimaatverandering en politieke conflicten. Daardoor heeft ze een groot verantwoordelijkheidsgevoel en omgevingsbewustzijn ontwikkeld. Ze willen zien dat het werk dat ze doen bijdraagt aan een betere wereld, op wat voor manier dan ook. Ze willen niet alleen mooie verhalen over purpose horen, maar dit vooral ook terugzien op de werkvloer. Naast het bieden van goede salarissen, werken bedrijven daarom steeds vaker aan hun Brand Purpose; hiermee laten zij zien waarom ze doen wat ze doen en proberen zo aansluiting te vinden en te houden met vooral jongere generaties.
Trend 2: Work-life balance is belangrijker
In Nederland wil nog steeds 40% van de cum laude afgestudeerden bij grote (advies)kantoren - type Zuidas - werken. Toch is het tegenwoordig in sectoren als de advocatuur en accountancy minder vanzelfsprekend om het partnerschap te ambiëren. Uit recente cijfers van het CBS blijkt ook dat de deeltijdbaan weer meer in trek is. Wat zegt dat eigenlijk? Jongere generaties willen nog steeds bij grote organisaties werken, maar niet meer hun volledige leven aan hun carrière wijden. Volgens recent onderzoek van de Financial Times komt dat doordat ze het idee hebben dat ze weinig waarde aan de wereld toevoegen als ze hun carrière te veel najagen. Dat work-life balance steeds belangrijker is, herkent ook Britt van Ballekom - Directeur Trainees bij Randstad Professional | Yacht: “Generatie Z wil de zaken voor zichzelf goed op orde hebben. Zo zijn hybride of remote werken en flexibiliteit ook heel belangrijk voor deze generatie.” Ze willen de tijd op hun eigen manier indelen, zodat ze ook ruimte overhouden om andere dingen naast hun werk te doen.
Trend 3: Persoonlijke groei is onmisbaar
Een gevoel van persoonlijke groei is ook heel belangrijk; jongeren willen het gevoel hebben dat ze stappen zetten in hun carrière. Dat heeft alles te maken met hyperconnectiviteit – ze zien bij anderen hoe snel hun ontwikkeling tot professional gaat en willen dat zelf ook. Naast opleidingen binnen hun vakgebied, is er veel vraag naar trainingen op het gebied van soft skills. Britt: “Bij ons is vooral de training conflictmanagement erg populair. Dat heeft ermee te maken dat Generatie Z directe confrontatie nogal eens lastig vindt. Ze zijn opgegroeid achter schermen en daarom niet gewend conflicten op een directe manier op te lossen.” Dat willen ze wel graag leren, want ze willen graag directe feedback ontvangen zoals ze dat ook kennen van social media (likes en comments).
Banen met purpose
Purpose banen lijken dus hét antwoord op de wensen van jongere generaties. Maar hoe zien die banen met purpose eruit? Het zijn banen die gaan over betekenisvol werk dat bijdraagt aan een diepere behoefte en hoger doel. Waarmee je iets voor de wereld kunt betekenen. Ze vergroten ook het werkgeluk en de bevlogenheid onder medewerkers. Deze banen gaan vaak over thema’s als maatschappelijke betrokkenheid, duurzaamheid, het milieu, gelijkheid, diversiteit of inclusie. Onderzoek van Great Place To Work uit 2022 laat zien dat millennials en vrouwen 3x meer geneigd zijn om een baan te behouden die zij zien als ‘meer dan zomaar een baan’. En vooral generatie Z is geneigd om ontslag te nemen van banen die geen purpose hebben.
Waar zijn generatie Z en millennials naar op zoek?
Soms gaat het niet zozeer over banen, maar meer over bedrijven specifiek. Organisaties met een intrinsiek en breed gedragen purpose - zoals Patagonia, De Vegetarische Slager of Tony’s Chocolonely - zijn heel populair onder jongeren. Ze geloven erin. Maar ook meer gevestigde bedrijven als TNO of ASML die op grote schaal bezig zijn met het verbeteren van de gezondheidszorg spreken de jongere doelgroep aan. Jongeren zijn dus zeker bereid om in verschillende omgevingen te leren, ook bij bedrijven met een minder sterk verhaal, en zien dit als goede plekken om werkervaring op te doen. Wat je veel ziet is dat jongeren bij meer gevestigde bedrijven een vak leren en vervolgens een organisatie kiezen die echt bij hen past. Het enige bedrijf waar generatie Z écht weerstand tegen heeft, is volgens Britt een sigarettenfabrikant. En ook millennials zijn al wel kritisch op werken bij fossiele bedrijven en kiezen liever voor bedrijven die het goede doen.
Duurzaam groeien door impact te maken
Duurzaam groeien in je carrière doe je dus vooral door een baan met purpose. Maar moet je dan meteen van baan veranderen als je het gevoel hebt dat je weinig bijdraagt, oftewel: een onzinbaan hebt? Niet direct. Young professionals kunnen binnen organisaties het verschil maken door vaker hun stem te laten horen en zich te durven uitspreken. Zij zijn de aangewezen personen om inspiratie van buiten naar binnen te brengen. Ze voegen daarmee waarde toe, júíst omdat ze nog niet geïnfecteerd zijn met het keurslijf van een organisatie. Het blijft uiteraard wel een wisselwerking. Als ze keer op keer klein gehouden worden, heeft het geen zin. En bij bedrijven à la Shell kunnen ze zich afvragen of ze daar echt het verschil gaan maken. Maar als ze het idee hebben dat ze invloed kunnen uitoefenen en het verschil kunnen maken, moeten ze er vooral voor gaan. Door bondgenoten te creëren en goede voorbeelden te delen, wordt hun invloed nog groter. Zo voegen ze purpose toe aan een bestaande baan en worden onzinbanen - ook zonder meteen bij Greenpeace te solliciteren - banen met purpose.
Als partner for talent geloven we bij Randstad Professional | Yacht dat jij verandering kunt brengen door jezelf te blijven en door je unieke talenten in te zetten voor organisaties die passen bij jouw waarden. Wil jij op zoek naar jouw purpose? Dan kan het concept Ikigai je helpen. Wil je hier meer over lezen? Download dan hier het whitepaper van Randstad Professional |Yacht. Meer weten over werken met of als trainee? Kijk dan hier.