Semiconductors zijn wereldwijd big business: zo kunnen Nederlandse bedrijven koploper blijven

Nederland is wereldwijd toonaangevend in de semiconductor-industrie. "Dat belooft veel goeds voor de toekomst, want de vraag naar halfgeleiders blijft groeien", zegt Steven Pattheeuws, technologie-expert bij strategieconsultant PwC Strategy&. Tegelijkertijd komen hij en zijn collega Joost Eyck met een waarschuwing.

"De wereldwijde semiconsector staat aan de vooravond van een nieuwe groeispurt richting 2030", zegt Eyck. "Vooral middelgrote bedrijven moeten aan de slag om te voorkomen dat we onze marktpositie verliezen."

Veiligstellen van toekomstig innovatievermogen in de keten

Uit het nieuwe PwC-rapport Semicon R&D in Nederland blijkt dat Nederland een succesvol ecosysteem heeft voor de productie van semiconductors, oftewel halfgeleiders. Grote bedrijven ASML, NXP, Nexperia, ASM en Besi doen goede zaken, maar middelgrote semiconbedrijven hebben het een stuk lastiger.

Zij moeten meer investeren in onderzoek en ontwikkeling (R&D) om vooruitgang te boeken en concurrerend te blijven. "Innovatie en R&D zijn complex", zegt Pattheeuws. "Verkeerde beslissingen of slechte timing kunnen grote gevolgen hebben. We zien dit bijvoorbeeld in de AI-sector, waar de voorlopers nu al moeite hebben om bij te blijven."

Hoe kunnen bedrijven nu de juiste keuzes maken om de toekomst van de Nederlandse semiconductor-industrie veilig te stellen? Pattheeuws en Eyck gingen in gesprek met CEOs van twee koplopers in de sector: Hamed Sadeghian (Nearfield Instruments) en Hans Büthker (Neways).

^{Steven Pattheeuws, Partner Strategy& and TMT Industry Leader. Foto: LinkedIn}

^{Steven Pattheeuws, Partner Strategy& and TMT Industry Leader PwC. Foto: LinkedIn}

^{Joost Eyck, Engagement Manager Strategy&. Foto: LinkedIn.}

Hoe ziet de semiconductor-industrie er nu uit?

Een semiconductor of halfgeleider is materiaal dat stroom kan geleiden, maar niet altijd. Dit maakt het ideaal om chips te maken voor apparaten zoals telefoons, computers en auto's. De vraag naar halfgeleiders groeit, omdat steeds meer slimme technologieën snelle, krachtige chips nodig hebben. De Nederlandse halfgeleidersector heeft nu al een jaaromzet van ongeveer 30 miljard euro en biedt werk aan zo'n 60.000 mensen.

"De semiconductor-industrie is een van de meest R&D-intensieve sectoren ter wereld", zegt Eyck. "Europese semiconductor-bedrijven herinvesteren bijna 15% van hun omzet in onderzoek en ontwikkeling. En bijna een derde van alle R&D-uitgaven in Nederland komt uit de semiconductorsector."

Innovatiemotor voor vele andere sectoren

Volgens hem zijn semiconductorbedrijven een echte innovatiemotor voor Nederland. Eyck: "De innovatie in deze industrie heeft ook positieve invloed op andere sectoren, zoals de medische technologie, defensie en de auto-industrie."

Hoe behouden we die innovatiekracht? "Veel mensen denken dat innovatie begint met R&D, maar wij beginnen juist bij de markt", zegt Hamed Sadeghian, mede-oprichter en CEO van Nearfield Instrument. Zijn bedrijf levert oplossingen en apparatuur voor de microchip-industrie.

"Onze extreem gespecialiseerde technologie vereist enorme investeringen", zegt Sadeghian. "Daarom doen we eerst uitgebreid onderzoek naar onze klanten. Het gaat niet alleen om hun behoeften voor nu, maar voor de komende decennia."

Sterk ecosysteem is de sleutel tot succes

Samenwerken is enorm belangrijk, zegt ook PwC-onderzoeker Pattheeuws. "Innovatie is geen eenmanszaak. Dit betekent dat je de juiste mensen in je team moet hebben, de juiste partners moet kiezen en moet samenwerken met universiteiten en kennisinstellingen."

Dat beaamt Hans Büthker, CEO van Neways. Zijn bedrijf ontwerpt en produceert wereldwijd elektronische modules. "Een sterk ecosysteem is de sleutel tot succes", zegt hij. "Kleine of grote klanten, een universiteit, een onderzoeksinstituut: ze kunnen allemaal bijdragen aan een betere oplossing."

Waarde toevoegen

Büthker vertelt dat zijn klanten vaak het eerste onderzoek doen naar nieuwe technologieën. "Als de klant weet wat hij wil, helpen wij als leverancier bij het ontwerp", zegt hij. "Dat vereist goede afstemming."

Sadeghian: "Succesvol zijn in deze sector betekent ook dat je je beloftes nakomt. Daarom werken we in een innovatie-ecosysteem samen met vertrouwde partners."

^{Hamed Sadeghian, CEO at Nearfield Instruments. Foto: tue.nl}

^{Hans Büthker, CEO Neways. Foto: ed.nl}

Vernieuw ook processen

De CEOs benadrukken dat het belangrijk is om niet alleen je producten, maar ook je processen te vernieuwen. Daarnaast is volgens Büthker industrialisatie een cruciale stap in innovatie.

"We ontwikkelen prototypes met klanten en het is de kunst om die vervolgens op grote schaal te produceren", legt hij uit. Daarin werkt hij ook samen met Sadeghian. "Wij helpen Nearfield bijvoorbeeld door duizenden componenten in te kopen en deze te assembleren tot één werkend geheel."

Voldoen aan de klantvraag

Sadeghian: "Uitvinden is één ding, maar innovatie is pas compleet als klanten het product ook echt gebruiken. Het product moet stabiel en betaalbaar zijn en voldoen aan de vraag in de markt."

Büthker heeft klanten over de hele wereld en die willen soms hun producten dichtbij huis ontwikkelen. Daarom breidt hij nu bijvoorbeeld ook uit in Azië. Verstandig, denkt Pattheeuws. "Waar je innoveert, wordt beïnvloed door meerdere factoren: klantvoorkeuren, beschikbaar talent, kosten, belastingvoordelen en geopolitiek," legt hij uit.

Duurzaamheid en nieuwe verdienmodellen

"Verder investeren we in faciliteiten voor reparatie, want steeds meer klanten vragen ons om onderdelen terug te nemen, te repareren of te hergebruiken", zegt de CEO van Neways. "Duurzaamheid is een belangrijke trend voor de toekomst. Daar spelen we op in met nieuwe verdienmodellen."

Steeds meer bedrijven bieden reparatie en hergebruik aan als dienst, ziet Eyck. "Succesvolle bedrijven excelleren zowel in wat ze innoveren, als in hoe ze dat doen," zegt hij. "Dit soort businessmodel-innovatie is een mooie ontwikkeling. Het leidt ook weer tot nieuwe ideeën, zoals producten die makkelijker te repareren zijn. Kortom, er zijn vele kansen om te innoveren in de semiconductor-industrie. Het is aan ons samen om die te benutten."